In het laatste arbeidsvoorwaardenakkoord (2018-2020) hebben Defensie en de bonden een belangrijke afspraak op pensioengebied gemaakt. Het bestaande eindloonstelsel voor militairen werd vervangen door een middelloonstelsel. Deze afspraak had voor twee groepen militairen negatieve gevolgen.

pensioencompensatieIn de eerste plaats was er een groep militairen die door de verandering meer pensioenpremie ging betalen. Dat zou voor deze militairen een achteruitgang in netto-inkomen betekenen. Om dit te voorkomen is in het akkoord een compensatie afgesproken. Deze afspraak wordt sindsdien netjes uitgevoerd. In de tweede plaats was er een groep militairen die door de verandering een verminderd pensioenperspectief kreeg. Geen direct effect, maar een effect op termijn, namelijk bij pensionering. Ook dit was ongewenst. In het akkoord is ook voor deze vermindering een geldelijke compensatieregeling afgesproken. Anders dan de premiecompensatie is deze afspraak tot op heden niet uitgevoerd. De doelgroep heeft tot op heden geen uitbetaling ontvangen. Wat is daarvoor de reden?

Versimpeling werkelijkheid

De afspraak in het akkoord klinkt eenvoudig en was dat in opzet ook. We kijken of iemand in aanmerking komt en aan de hand van meerdere tabellen, die als onderdeel van het akkoord bekend zijn gesteld, kan redelijk snel worden bepaald voor welke compensatie iemand in aanmerking komt. Bij het maken van de afspraak is bewust voor een versimpeling van de werkelijkheid gekozen. Dat paste bij de gedachte dat tegemoet moest worden gekomen aan de kritiek in de eerdere afwijzing van het (eerdere) eindbod van Defensie. Die kritiek was immers: vage regeling, weet niet waar ik recht op heb, etc. Die afspraak was ook gebaseerd op de overtuiging dat ook de uitvoering gediend zou zijn met een niet al te complexe regeling.

Edoch. Bij het sluiten van het akkoord werd ook onderkend dat vereenvoudiging ook zou kunnen betekenen dat onredelijke situaties zouden kunnen ontstaan. Hoezo een compensatie berekenen op basis van het uitgangspunt dat iedereen voor zijn twintigste instroomt bij Defensie en zijn hele loopbaan voltijds blijft werken als duidelijk is dat sommigen regelmatig in deeltijd werken en/of pas op hun veertigste binnenstromen?

Daarom bevat het akkoord de volgende afspraak:



“In de tabellen is uitgegaan van militairen met een volledig dienstverband. Voor onder andere personen die op latere leeftijd militair worden of in deeltijd werken, zal een korting op de compensatiebedragen worden toegepast. De kortingsmethodiek wordt nog nader ingevuld. Het aangepaste compensatiebedrag zal conform de hierboven beschreven systematiek worden uitgekeerd. Bij de nadere uitwerking zal tevens worden bezien of en hoe een eventuele opslag voor extra pensioenjaren kan worden verwerkt.”



Kortom, hoe met dergelijke gevallen zou moeten worden omgegaan, moest volgens het akkoord nog nader bepaald worden.

Defensie en de bonden hebben het voorbije anderhalf jaar regelmatig met elkaar gesproken over de invulling van de afspraak hoe met bijzondere situaties omgegaan zou moeten worden. Sterker nog, zelfs over wat een bijzondere situatie is. Is 3 jaar na de 20-ste verjaardag afwijkend of is dat pas na 5, 10 of nog meer jaren zo? Moet gekeken worden naar het aantal dienstjaren of naar het aantal pensioenjaren? Met de hulp van PricewaterhouseCoopers zijn in de loop van de tijd vele opties en varianten bekeken en doorgerekend. De conclusie was echter steeds dat er sprake was van onredelijke uitkomsten. Militairen kregen soms tienduizenden euro’s te veel of te weinig compensatie ten opzichte van hun pensioennadeel. Draaien aan beschikbare knoppen zorgde er niet voor dat een enigszins redelijk, eerlijk en uitlegbaar resultaat voor iedereen kon worden bereikt.

Knoop doorgehakt

Uiteindelijk hebben we de knoop door moeten hakken en ligt er een resultaat van bespreking voor. Een resultaat dat niet meer in alle opzichten past bij de uitgangspunten van het arbeidsvoorwaardenakkoord. Het resultaat laat de vereenvoudiging als uitgangspunt los. Het bereikte resultaat is namelijk gebaseerd op de gedachte dat iedereen het zijne of hare moet krijgen, maar dat onredelijke, niet gewenste effecten voorkomen moeten worden en dat kan door voor eenieder de daadwerkelijke schade te berekenen zodra zich een voorval voordoet dat relevant is. Bijvoorbeeld een bevordering of de keuze om in deeltijd te gaan werken. De maatmensbenadering wordt in het resultaat dus vervangen door een individuele benadering.

 

Eerlijk en uitlegbaar

De VBM staat achter het bereikte resultaat. Een beter bij het akkoord aansluitend resultaat was niet mogelijk. Het resultaat is eerlijk en uitlegbaar. Niet alleen voor de doelgroep, maar ook naar militairen die daartoe niet behoren. Het algemeen bestuur legde het bereikte resultaat dan ook met een positief advies voor aan de afgevaardigden op de Algemene Vergadering van de VBM. De AV stemde op 28 mei in met het resultaat.

test

Dat is nou eenmaal zo