Nederlander vindt Defensie nu belangrijker dan ooit

De Nederlandse bevolking vindt een sterke krijgsmacht belangrijker dan ooit tevoren, vooral vanwege toegenomen dreigingen op het wereldtoneel en terroristische aanslagen dichtbij huis. Maar ook de veelzijdige ondersteuning tijdens de coronapandemie heeft de waardering voor Defensie een stevige boost gegeven. Dat blijkt uit de Draagvlakmonitor Defensie die onlangs verscheen.

De Directie Communicatie (DCo) van het ministerie van Defensie geeft sinds 2017 opdracht aan onafhankelijk onderzoeksbureau Motivaction om het draagvlak voor Defensie onder de Nederlandse bevolking (16 t/m 75 jaar) in kaart te brengen. De resultaten worden ieder half jaar gerapporteerd in de Draagvlakmonitor. Onlangs verscheen deze rapportage met de resultaten van de tweede helft van 2020. In de Monitor wordt naast het draagvlak voor Defensie ook de steun voor Defensie en de NAVO, het werkgeverschap, de missies en de communicatie gemeten. Voor het onderzoek werd een grote, representatieve dwarsdoorsnede van de bevolking ondervraagd.

Trots op de inzet van defensiepersoneel onveranderd hoog
Het draagvlak voor Defensie is in de tweede helft van 2020 vrijwel gelijk (rapportcijfer 7,2) ten opzichte van de eerste helft van 2020 (7,1). In de vorige meting zag onderzoeksbureau Motivaction wel een stijging op enkele factoren van het draagvlak. Deze verandering is mogelijk een reactie op de inzet van defensiepersoneel tijdens het begin van de coronapandemie.

66% van de Nederlanders is trots op de inzet van militairen in Nederland en 75% vindt dat Defensie goed werk doet

De pijler ‘Trots’ is onveranderd hoog ten opzichte van de eerste helft van 2020. Deelnemers aan het onderzoek kregen vragen voorgelegd als: ‘Defensie verricht goed werk’ en ‘Ik ben trots op onze militairen’. 66% van de Nederlander is trots op de inzet van militairen in Nederland en 75% vindt dat Defensie goed werk doet. Nederlanders waarderen daarnaast specifiek de inzet van defensiepersoneel tijdens de huidige coronacrisis als erg positief.

Belang van een sterke krijgsmacht toegenomen
Voor de pijlers ‘Noodzaak’ en ‘Angst’ (gevoel van veiligheid) ziet het onderzoeksbureau op het eerste gezicht geen grote veranderingen. Hier geven Nederlanders het rapportcijfer 7,7 voor (Noodzaak). Op onderliggende stellingen van de pijlers is echter wel te zien dat meer Nederlanders vinden dat de dreiging in de wereld is toegenomen en dat daarom een sterke krijgsmacht nu belangrijker is dan ooit (pijler Noodzaak). Deze zorgen namen in het laatste kwartaal van 2020 toe. In dit kwartaal gebeurde in Europa onder meer het volgende: in oktober werd de Franse geschiedenisleraar Samuel Paty vermoord vanwege een spotprent, in november was er een aanslag in Wenen (vermoedelijk door IS) en in december reed een Duitser doelbewust in op voetgangers in Trier. Waarschijnlijk hebben deze gebeurtenissen het gevoel van dreiging versterkt. Het lijkt erop dat de zorgen over veiligheid grotendeels toegeschreven worden aan gebeurtenissen buíten Nederland. Deelnemers aan het onderzoek kregen vragen voorgelegd als: ‘Defensie is nodig om Nederland te beschermen’ en ‘Ik denk dat we binnenkort een aanslag krijgen in Nederland’. De beleving dat Defensie nodig is om Nederland te beschermen is onveranderd en ook geeft een ruime meerderheid aan zich veilig te voelen in Nederland.

Stijgende trends in ‘Moreel Potentieel’
Ook op de pijler Moreel Potentieel zijn op enkele vlakken veranderingen te zien. Deelnemers kregen vragen voorgelegd als: ‘Militairen wagen hun leven voor onze vrijheid en daar ben ik dankbaar voor’ en ‘Ik bewonder de plichtsgetrouwheid van militairen’. In de vorige meting bleek dat het merendeel van de Nederlanders vond dat Defensie gezag en discipline uitstraalt; deze trend zet in de laatste meting stevig door. Hier wordt dan ook het cijfer 7,6 aan gekoppeld. Ook het ‘Verborgen potentieel’ – dat werd gemeten met vragen als: ‘Ik denk dat onze elite-eenheden veel belangrijk werk doen’ – werd gemiddeld hoog gewaardeerd met het rapportcijfer 7,7.

Verschil in waardering kerntaken Defensie
De competenties van de krijgsmacht worden gemeten aan de hand van de waardering voor de drie grondwettelijke taken van Defensie. Deze drie hoofdtaken zijn: het beschermen van ons eigen grondgebied en dat van bondgenoten (1), het helpen met handhaven van de wereldvrede (2) en het land beschermen bij rampen (3). Deelnemers aan het onderzoek kregen vragen voorgelegd als: ‘Defensie heeft het materieel om de NAVO-, EU- en VN-taken goed uit te voeren’ en ‘Belangrijke doelen in Nederland, zoals vliegvelden en havens, zijn goed beschermd’. In 2020 (dus zowel in de vorige als in de laatste meting onlangs) ziet Motivaction een stijging in de waardering voor de kerntaken van Defensie. Opvallend genoeg verschilt de waardering per onderdeel aanzienlijk; bijna met één heel punt. Voor het verdedigen van het Nederlands grondgebied en dat van bevriende landen deelt de gemiddelde Nederlander het rapportcijfer 6,8 uit. Voor het bijdragen aan internationale vrede en veiligheid wordt een 7,0 gegeven. En het ondersteunen bij rampen en crises in Nederland wordt met een 7,7 beoordeeld. Bij deze laatste (hoge) waardering, speelt de inzet van Defensie tijdens de coronapandemie zonder meer een rol van belang.